Veelgestelde vragen over voedingssupplementen
Medische en gezondheidsclaims
Waarom staat er geen medische informatie op Smeets & Graas?
Dat mag niet. Volgens de artikelen 19 en 20 van de Warenwet is het verboden om aan voeding (en daar vallen voedingssupplementen wettelijk gezien onder) medische claims te verbinden. Het maakt voor de wet niet uit of het wel of niet bewezen is dat een product ergens werkzaam bij is. De terminologie die wij op de website gebruiken (bijv. 'Draagt bij tot de normale werking van het hart') zijn gezondheidsclaims (zie ook de volgende vraag). Gezondheidsclaims zijn een soort afgezwakte varianten van medische claims en wél toegestaan.
Toezicht op naleving van de Warenwet wordt gedaan door de NVWA (Nederlandse Voedsel- en WarenAutoriteit). Toezicht op reclame- en andere publieksuitingen wordt gedaan door de Keuringsraad KOAGKAG.
Wilt u hierover meer weten kunt u altijd contact met ons opnemen.
Wat zijn gezondheidsclaims?
Voor voeding is sinds 2012 de Europese Claim-wetgeving van kracht (EU-Verordening 432/2012). Door de EFSA (European Food Safety Authority) is bepaald en vastgelegd voor welke stoffen een gezondheidsclaim mag worden gemaakt.
Een gezondsclaim is bijvoorbeeld: 'Vitamine C Draagt bij aan de normale werking van de bloedvaten'.
Veel mineralen en vitaminen hebben meerdere gezondheidsclaims.
De meeste gezondheidsclaims zijn momenteel verbonden aan vitaminen, mineralen en vetzuren. Voor kruiden en botanicals is al jaren overleg gaande. De claims die momenteel voor deze stoffen gebruikt worden staan 'on hold'. Dat betekent dat ze gebruikt mogen worden tot er een beslissing is genomen.
En stoffen zonder gezondheidsclaim?
Voor een aantal stoffen zijn er echter (nog) geen toegestane claims en over deze stoffen mogen dus geen gezondheidsgerelateerde beweringen worden gedaan. Dit is bijvoorbeeld het geval bij probiotica, Q10 en alle aminozuren. Ook stoffen die na 2012 pas echt op de markt gekomen zijn (zoals CBD) hebben nog geen gezondheidsclaims.
Dit wil echter niet zeggen dat deze stoffen geen werking hebben en dus nutteloos zijn. De criteria van de EFSA zijn echter dusdanig dat het extreem lastig (en duur) is om nieuwe gezondheidsclaims geregistreerd te krijgen. Deze procedure vergt jaren, kost veel geld en is eigenlijk alleen door grote bedrijven te realiseren. En zelfs dan is succes niet gegarandeerd. Sinds 2012 zijn er slechts enkele nieuwe claims toegelaten.
In de Verenigde Staten gaat dit toch heel anders?
Dat klopt. De Amerikaanse wetgeving op dit gebied is enigszins vergelijkbaar met hoe in het Europa was voor 2012: voor vrijwel iedere stof zijn er wel één of meerdere claims te gebruiken. De strengere Europese wetgeving heeft als grondslag de bescherming van consumenten. In Amerika is vrijheid het uitgangspunt. Voor beiden valt natuurlijk wel wat te zeggen. Feit is in ieder geval wel dat de VS sterk dominant zijn in de wereldwijde voedingssupplementenmarkt en dat een groot deel van de innovatie ook daar plaats vindt.
Supplementen algemeen
Waarom zou ik voedingssupplementen gebruiken?
Er zijn meerdere redenen waarom een voedingssupplement een goede aanvulling zou zijn op uw voeding. Allereerst lukt het veel mensen niet om iedere dag voldoende fruit en groente of twee keer per week vette vis te eten. In dit geval is een goede multivitamine of visolie een goede aanvulling.
Daarnaast heeft het lichaam in bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld tijdens zwangerschap, sporten, ouder worden of chronische ziektes, behoefte aan extra voedingsstoffen. Het komt ook voor dat mensen kiezen voor een supplement voor bijvoorbeeld de nachtrust, ter ondersteuning van sterke botten en gewrichten of voor een gezond cholesterolgehalte.
Waar staat de term RI voor?
RI staat voor Referentie Inname en vervangt de ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid). RI is een richtlijn voor de inname van met name vitaminen en mineralen. RI en ADH zijn in getal gelijk. Referentie Innames zijn opgesteld door de Commissie Voedingsnormen van de Nederlandse Voedingsraad. De aanbevolen referentie inname is voldoende om gebreksziekten te voorkomen, zoals scheurbuik bij een gebrek aan Vitamine C.
Wat is het verschil tussen vitamines en mineralen?
Vitamines en mineralen hebben meer overeenkomsten dan verschillen. In het lichaam zijn beiden onmisbaar bij veel processen. Het enige verschil is scheikundig van aard: vitamines zijn organische stoffen en komen dus uit de levende natuur, terwijl mineralen anorganische stoffen zijn en dus uit de dode natuur komen.
Vergelijk het met suiker, dat organisch is (uit suikerbiet of suikerriet gewonnen), terwijl keukenzout anorganisch is (uit zoutmijnen gewonnen).
Wat is de vitaminestatus en hoe wordt die bepaald?
De vitaminestatus is de hoeveelheid van een vitamine die in het lichaam beschikbaar is om de normale functies van de organen en weefsels te laten plaatsvinden. Om de vitaminestatus te bepalen, meet men het gehalte aan de biologisch actieve vorm van het vitamine in bloed, bloedplasma, bloedcellen en/of urine.
Soms wordt ook een bepaalde functie in het lichaam, waarbij de vitamine is betrokken, gemeten. In bijzondere gevallen, en als het mogelijk is, wordt ook het gehalte aan een vitamine in één of meer weefsels (bijvoorbeeld in vet) gemeten.
Verbeter je je gezondheid door elke dag een multivitamine supplement in te nemen?
Het innemen van een Multivitamine supplement geeft je meer zekerheid dat je genoeg vitamines binnen krijgt om ziekten te voorkomen die het gevolg zijn van een vitaminegebrek. Extra vitamines alleen zijn echter geen garantie voor een goede gezondheid. Erfelijke aanleg is bijvoorbeeld van invloed op de gezondheid en de behoefte aan vitamines.
Hetzelfde geldt voor een ongezonde levensstijl, zoals roken, weinig lichaamsbeweging, calorierijk eten en veel stress. Naast vitamines zijn er veel andere stoffen uit de voeding belangrijk voor de gezondheid. Een Multivitamine supplement kan daarom niet gebruikt worden als vervanging van een gevarieerde voeding.
Is er veel verschil tussen de kwaliteit van al die verschillende supplementen merken op de markt?
Voedingssupplementen verschillen onderling in kwaliteit, net als andere producten.
Fabrikanten kunnen produceren volgens de richtlijnen die gelden voor de voedingsindustrie of voldoen aan GMP normen (Good Manufacturing Practices: richtlijnen die gelden voor de farmaceutische industrie).
De kwaliteit en herkomst van grondstoffen verschilt; er zijn verschillende gradaties in zuiverheid en de bron kan synthetisch of natuurlijk zijn.
Toevoegingen aan de actieve bestanddelen verschillen. Zo worden verschillende hulpstoffen gebruikt bij het maken van tabletten en worden soms stoffen toegevoegd om de werkzaamheid te verhogen, bijvoorbeeld bioflavonoïden en vruchtenextracten aan vitamine C preparaten.
De opneembaarheid en effectiviteit van verschillende vormen van vitaminen en mineralen kan enorm verschillen. Het natuurlijke vitamine E is bijvoorbeeld veel effectiever dan de synthetische variant. Mineraalverbindingen hebben eveneens verschillende eigenschappen. Calcium gebonden aan aminozuren wordt bijvoorbeeld veel beter opgenomen dan het veel gebruikte (goedkopere) calciumcarbonaat (krijt).
De diverse merken van voedingssupplementen verschillen verder door de service naar klanten, bereikbaarheid voor consumenten en de keuze voor het distributiekanaal: in speciaalzaken is de mogelijkheid om een goed advies te krijgen groter dan bij het grootwinkelkanaal.
Veiligheid & Gezondheid
Waarom moet ik mij houden aan de aanbevolen dosering?
De aanbevolen doseringen zijn niet alleen belangrijk voor de veiligheid, ze zijn minstens zo belangrijk voor een optimale werking van het product. Te weinig of het niet elke dag innemen van een product kan leiden tot een suboptimale werking.
Waarom is er aan veel supplementen vitamine E toegevoegd?
Vitamine E wordt soms aan een product toegevoegd omdat het op een natuurlijke manier de capsule beschermt tegen oxideren. Het heeft in deze doseringen geen invloed op de gezondheid. Op de verpakkingen wordt de Vitamine E vaak vermeldt als 'tocoferolrijke extracten', dat is de wettelijk voorgeschreven aanduiding voor Vitamine E wanneer het wordt gebruikt als toegevoegde antioxidant en niet als hoofdingrediënt.
Zijn mijn supplementen vrij van onzuiverheden?
Uw supplementen worden uitvoerig geanalyseerd op onzuiverheden (bv. Zware metalen, radioactiviteit, microbiologie) door onafhankelijke laboratoria voordat ze in de verkoop gaan. De NVWA houdt toezicht op de kwaliteit van voedingssupplementen.
Kan ik een supplement nog steeds gebruiken na dat het over datum is?
Als het product een over datum is, betekent dit over het algemeen dat de producent de labelclaim niet meer kan garanderen na de houdbaarheidsdatum: de werkzaamheid van de ingrediënten is dan niet meer 100%. Dit geldt met name voor capsules, poeders en tabletten. Bij vloeibare producten en softgels ligt dit anders. Wanneer de datum van die producten verlopen is adviseren wij het product niet meer in te nemen. Het kan niet gegarandeerd worden dat de inhoud dan nog van optimale kwaliteit is.
Hebben jullie nog meer gezondheidsadviezen?
Qua voeding is het belangrijk ervoor te zorgen dat deze rijk is aan groente en fruit en ook regelmatig vette vis (wilde, geen kweek) is belangrijk. Geen suiker en witte meelproducten en geen bewerkte voedingsmiddelen. Een voedingspatroon zoals het Voedingscentrum aanraadt, is ver beneden peil. Deze is te arm aan essentiële voedingsstoffen. Zelfs wanneer de adviezen van het Voedingscentrum nauwkeurig worden opgevolgd, leidt dit tot vele voedingstekorten. Dit is de conclusie van de Nederlandse Gezondheidsraad én het Voedingscentrum zelf.
Meer aanbevelingen:
- geen suiker en witte meelproducten zoals pasta en brood (wel volkoren)
- geen frisdrank (ook geen light-varianten)
- geen vruchtensappen (zelf gemaakte, inclusief alle vruchtvlees, is wel goed)
- geen gefrituurd eten en fastfood
- geen/weinig alcohol
- veel verse groente en fruit (groente zo kort mogelijk koken)
- geen zogenaamd gezonde cruesli en andere bekende broodvervangers
- hogere inname van omega-3
- lagere inname van omega-6 (zonnebloemolie, chips, koekjes, maaltijdsalades met saus)
- gebruik echte boter, olijfolie en ongeraffineerde kokosolie
- kook niet op een te hoge temperatuur (max. 170 graden celcius; deze temperatuur is snel bereikt)
- veel water en groene thee of kruidenthee
- zoveel mogelijk onbewerkte voeding
- zoveel mogelijk biologisch
- veel beweging, indien mogelijk
Kan ik meerdere voedingssupplementen in één keer slikken?
Ja. Bijna alle voedingssupplementen kunnen tegelijkertijd worden ingenomen. Er zijn echter soms uitzonderingen, die dan vermeld staan op de verpakking. Het is bijvoorbeeld niet verstandig (vanwege opname) om een aminozuur in te nemen samen met andere aminozuren op hetzelfde tijdstip.
Kan ik meerdere voedingssupplementen naast elkaar gebruiken?
Net als dat je verschillende voedingsmiddelen naast elkaar kunt gebruiken, is dat ook met voedingssupplementen mogelijk.
Bijvoorbeeld een Multivitamine en een visolie capsule zijn goed te combineren. Je moet er wel alert op zijn dat er niet teveel overlap in ingrediënten zit, als je meerdere voedingssupplementen gebruikt. Al komt overdosering in de praktijk bijna nooit voor.
Kan ik veilig en snel afvallen met voedingssupplementen?
Mensen met overgewicht, of mensen die op een gezond gewicht willen blijven kunnen veel baat hebben bij verschillende voedingssupplementen. Het kan complementair zijn aan een dieet of kan deel uitmaken van de dagelijkse gezonde voeding met kwalitatief goed eten. Voedingssupplementen zijn geen afslankpillen in de reguliere zin en daarom een stuk veiliger met weinig bijwerkingen.
Medicijnen
Zijn voedingssupplementen te combineren met reguliere medicijnen?
De meeste voedingssupplementen kunnen naast geneesmiddelen worden gebruikt. Maar er zijn uitzonderingen. Zo moeten personen die antistollingsmiddelen gebruiken geen hoge doses vitamine K nemen.
Wanneer je medicijnen gebruikt, kijk dan altijd op het etiket of er een waarschuwing staat voor gebruik bij bepaalde geneesmiddelen. Raadpleeg bij twijfel je behandelend arts of de apotheek.
Zijn voedingssupplementen te combineren met antidepressiva of benzodiazepinen?
Supplementen zoals Tryptofaan, 5-HTP, Sint Janskruid, Theanine en andere stoffen die op de hersenen en/of neurotransmitters werken dienen niet samen met antidepressiva gebruikt te worden.
In sommige gevallen kan dit negatieve symptomen geven en kan het gevaarlijk zijn.
Medicijnen kunnen uw gehalte van bepaalde vitaminen en mineralen doen dalen. Kan ik daar ook last van hebben?
Aluminium Antaciden (Gaviscon®, Maalox®, Mylanta®), zijn medicijnen die gebruikt worden tegen brandend maagzuur.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende vitaminen en mineralen:
- Vitamine A
- Foliumzuur
- Vitamine D
- Calcium
- Chroom
- IJzer
- Magnesium
- Zink
Betablokkers (Rhoxal-atenolol®, Tenolin®, Tenormin®), worden gebruikt wordt bij een verhoogde bloeddruk, migraine en voor ondersteuning na een hartaanval.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende nutriënten:
- Q10
- Melatonine
CIPROFLOXACIN (Cipro®, Ciloxan®), is een antibacteriële stof dat gebruikt wordt tegen (blaas en urinewegen) infecties.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende vitaminen en mineralen:
- Biotine
- Inositol
- Thiamine (vitamine B1)
- Riboflavine
- Niacine
- Vitamine B6
- Vitamine B12
- Vitamine K
- Zink
- Probiotica
COLESEVELAM (WelChol®), wordt gebruikt tegen een verhoogd cholesterol, soms in combinatie met statines.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende vitaminen en mineralen:
- Vitamine A
- Foliumzuur
- Vitamine B12
- Vitamine D
- Vitamine E
- Vitamine K
- IJzer
ETHINYL ESTRADIOL (Ovral®, Lo/Ovral®, Low-Ogestrel®), wordt ook wel de pil genoemd.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende vitaminen en mineralen:
- Foliumzuur
- Magnesium
- Tyrosine
- Riboflavine
- Niacine
- Vitamine B6
- Vitamine B12
- Vitamine C
- Zink
FLUOXETINE (Prozac), is een antidepressiva dat op het serotonine systeem werkt.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende nutriënten:
ACETAMINOPHEN (paracetamol), wordt tegen pijn gebruikt.
Het nemen van deze medicijnen kan uw gehalte doen dalen, of uw behoefte verhogen voor de volgende nutriënten
- Glutathion
- Selenium
Gebruik
Lossen supplementen op in water?
Er zijn enkele supplementen die goed in water oplossen, dit geldt echter voor lang niet allemaal. Als wij niet vermelden dat een supplement in water oplost moet u er van uitgaan dat dit niet het geval is.
Kan ik capsules gewoon openmaken?
Nee, dit kan niet tenzij anders is aangegeven. Sommige stoffen kunnen een branderig gevoel in de slokdarm geven of zure oprispingen veroorzaken als ze niet als een capsule ingenomen worden.
Hoelang duurt het voordat ik wat van de supplementen voel?
Omdat andere aspecten van uw dieet, recente gezondheid, gewicht en genetica allemaal effect kunnen hebben op hoelang nodig is om positieve veranderingen te bemerken is het moeilijk om precies te zeggen wanneer de gewenste effecten beginnen.
Wij raden altijd aan om tenminste één hele verpakking te gebruiken voordat men er over oordeelt.
Is het tijdstip waarop je vitamines inneemt belangrijk?
Het beste is om vitaminesupplementen tijdens de maaltijden in te nemen. De vetoplosbare vitamines worden namelijk beter opgenomen in combinatie met de maaltijd, die doorgaans een hoeveelheid vet bevat. Ook Vitamine C kun je beter tijdens de maaltijd innemen, omdat het de opname van ijzer uit de maaltijd verbetert.
Daarnaast gaat vitamine C de vorming van schadelijke nitrosaminen uit nitraat in de maag tegen. Voor de vitamines van het vitamine B-complex maakt het tijdstip van innemen niet uit.
Visolie kunt u het beste vlak voor of tijdens de maaltijd in nemen. En het is het beste als die maaltijd wat vet bevat. En bij voorkeur niet gelijktijdig met al te warme spijzen.
Bewaren
Kunnen vitaminesupplementen in kwaliteit achteruitgaan tijdens het bewaren?
Tegenwoordig staat een uiterste consumptiedatum vermeld op de verpakking van de meeste vitaminesupplementen. Als deze niet verstreken is en als je vitaminesupplementen op de juiste manier bewaart (koel, droog en donker) treden kwaliteitsverliezen niet gemakkelijk op.
Bewaar ze niet in een medicijnkastje in de badkamer of in de koelkast, want daar zullen ze vocht opnemen. Een donkere plaats, zoals een keukenkastje, is ideaal.
Kunt u mij aangeven wat de minimum en maximum temperatuur voor supplementen is?
Het is belangrijker om te zorgen dat de supplementen niet te warm worden, tegen kou zijn ze wel opgewassen. 10 graden kan totaal geen kwaad.
Bewaar ze echter niet in de koelkast (tenzij dit staat aangegeven). Sommige capsules kunnen hier niet zo goed tegen, zoals bijvoorbeeld visoliecapsules.
Afwijkingen van het etiket
Om u op onze website van uniforme informatie te kunnen voorzien hebben we veel etiket teksten ‘genormaliseerd’. Het kan dus zijn dat teksten op onze website afwijken van de teksten op het etiket van een product. Het gaat echter om kleine aanpassingen en de essentie van de informatie is altijd hetzelfde.
Voor belangrijke waarschuwingsteksten baseren wij ons op door de NPN (branchevereniging) uitgebrachte adviezen over het gebruik van waarschuwingsteksten. Het is mogelijk dat er op onze website meer waarschuwingen staan dan op het etiket van een product.
Gezondheidsklachten
U wordt aangeraden om medische vragen, klachten of symptomen tijdig voor te leggen aan uw (huis)arts of andere professionele zorgverleners teneinde professioneel onderzoek, diagnostiek en mogelijk medische zorg te ontvangen.
In gevallen van ziekten, medische klachten, behandelingen of onderzoek, is de verstrekte informatie uitsluitend bedoeld ter ondersteuning en is u verstrekt door niet medisch bevoegde medewerkers. Daarnaast raden wij u aan om het tijdig zoeken van professionele zorg nooit uit te stellen of reeds verkregen medisch advies nooit te veronachtzamen op basis van de door ons verstrekte informatie op onze websites of in onze correspondentie met u.
De supplementen informatie moet worden gezien als algemene richtlijn die geldt bij niet-ernstige, veelvoorkomende en alledaagse klachten. Omdat ook bij minder ernstige klachten complicaties of bijwerkingen kunnen vóórkomen, is het van belang dat bij twijfel en bij aanhoudende of toenemende klachten professionele medische hulp wordt ingeroepen.
Zwangerschap en borstvoeding
Als bij een product niet expliciet vermeld staat dat het voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven bedoeld is, is het indien u zwanger bent of borstvoeding geeft aan te raden eerst een arts of andere deskundige te raadplegen alvorens het product te gebruiken.