Menopauze

Wat is de menopauze?

De menopauze is een natuurlijk proces dat het einde van de vruchtbare jaren inluidt. Dit proces begint met het onregelmatig worden van de menstruele cyclus en wordt de overgang genoemd.

De activiteit van de eierstokken (ovaria) wordt minder doordat de voorraad eicellen is afgenomen en de productie van de vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen en progesteron) daalt. Deze hormonale omslag treedt bij de meeste vrouwen op rond het vijftigste levensjaar.

Uiteindelijk blijft de eisprong (ovulatie) en de menstruatie helemaal weg en is de vrouw niet meer vruchtbaar. Wanneer een vrouw niet meer menstrueert spreekt men van de menopauze.

Supplementen tijdens de overgang

Veel vrouwen ervaren ongemakken van de overgang door verminderde of wegvallende oestrogeen- en progesteronproductie. Kenmerkende klachten zijn opvliegers, slaapproblemen, wisselende stemmingen en overmatig transpireren. Als ondersteuning kunt u gebruik maken van één van onze gecombineerde supplementen.

Opvliegers

Een opvlieger is een plotseling sterk warmtegevoel en vergelijkbaar met blozen. Het hevigst wordt het ervaren in het gezicht, de hals en de borst. De huid kan rood worden en kan ook gepaard gaan met zweten.

Hoewel het niet precies duidelijk is waardoor opvliegers worden veroorzaakt is het waarschijnlijk dat het komt door lagere oestrogeenspiegels. De lichaamstemperatuur wordt bijgehouden door de hypothalamus die zich diep in de hersenen bevindt. De hypothalamus is heel gevoelig voor hormoonschommelingen maar ook voor stress. Deze factoren kunnen beide een sterke temperatuurstijging uitlokken.

De overgang kan verdeeld worden in 3 fasen:

Perimenopauzale fase

In deze fase verandert de hormoonhuishouding door veranderende niveaus van hormonen geproduceerd door de eierstokken. De aanmaak van oestrogeen en progesteron neemt af maar dit gebeurt niet gelijkmatig en gaat gepaard met schommelingen. De aanvoer van rijpe eicellen in de eierstokken van een vrouw neemt af en de menstruatie wordt onregelmatig en kan grilliger worden.

Menopauzale fase

De menopauze betekent letterlijk het stoppen van de menstruatie. Dit is de fase waarin de menstruatie werkelijk eindigt en is ook het einde van de vruchtbare periode van de vrouw. Deze fase wordt ook wel climacterium genoemd.

Postmenopauzale fase

Postmenopauze is de tijd nadat de menopauze is ingetreden. Gedurende deze tijd nemen veel van de vervelende klachten die een vrouw voor de menopauze kan hebben ervaren geleidelijk af. Mede door een lager oestrogeengehalte is het belangrijk extra zorg te hebben voor de bot- en hart gezondheid.

Belangrijke hormonen

Na de menopauze wordt het testosteronniveau relatief hoger vergeleken met dat van oestrogeen. Testosteron is het mannelijk hormoon.

Oestrogeen is het belangrijkste vrouwelijke hormoon en stimuleert de ontwikkeling van de vrouwelijke kenmerken. Doordat tijdens de menopauze oestrogeen daalt neemt het libido af en de huid wordt minder stevig. De oestrogeenaanmaak heeft een negatieve invloed op het serotonine niveau. Hierdoor kun je je tijdens de overgang down en prikkelbaar voelen.

Het hormoon progesteron speelt in de eerste plaats een belangrijke rol voor de instandhouding van de zwangerschap. Ook is progesteron een natuurlijk antidepressivum. Tijdens de fases rondom de menopauze neemt ook de productie van progesteron af.

Osteoporose na de overgang

Er bestaan tegenstrijdige berichten over het feit dat lage oestrogeenspiegels één van de belangrijke oorzaken zouden zijn van osteoporose na de overgang. Opmerkelijk is dat mannen hun hele leven lage oestrogeenspiegels hebben en niet expliciet last hebben van deze klachten. Ook vindt bij kinderen de grootste botopbouw plaatst tijdens de periode voor de pubertijd, wanneer er sprake van lage oestrogeenspiegels. Een andere oorzaak voor osteoporose tijdens de menopauze is een tekort aan vitamine D en K.

Stukje geschiedenis

De menopauze is een duidelijke mijlpaal in het leven van een vrouw. Heden ten dage is het een onderwerp waar eerlijk over kan worden gesproken. Dat is nog maar relatief kort, onderzoeken naar het lichaam van de vrouw werden voor halverwege de 19de eeuw angstvallig vermeden.

Opmerkelijk is dat de vrouw vergeleken met het dierenrijk één van de weinige soorten zijn die een menopauze kent.

Geschreven door: Liesbeth Thoen
Beoordeeld door: Marcella van der Wel

Bijgewerkt op: 1 mei 2023