Een menstruatiecyclus kent verschillende fases. De eerste dag van de menstruatie is de start van een nieuwe cyclus. Een menstruatiecyclus doorloopt de volgende fases: de menstruatie fase, de folliculaire fase, de ovulatie en de luteale fase.

Tijdens de fase voorafgaand aan de menstruatie stijgt de progesteronspiegel en kun je enkele klachten ervaren. Tegelijkertijd wordt de baarmoeder goed doorbloed en wordt er veel dikker slijm geproduceerd zodat deze geschikt wordt voor het innestelen van een bevruchte eicel. Als de eicel niet is bevrucht dan stopt de productie van de hormonen progesteron en oestrogenen en zal het baarmoederslijmvlies afsterven en vervolgens loslaten en worden uitgestoten. Dit wordt menstruatie genoemd.

Vrouwen hebben twee eierstokken (ovaria) waarin grote getale niet rijpe eitjes liggen opgeslagen. In de folliculaire fase rijpen de eicellen.

Bij vrouwen komt één keer in een cyclus van gemiddeld 28 dagen een rijpe eicel vrij die geschikt is voor voortplanting, dit noemen we de ovulatie oftewel eisprong. De eicel wordt langzaam via de eileider naar de baarmoeder geleid ongeacht of het eitje is bevrucht of niet. Als de eicel loskomt dan is het nog 24 uur geschikt voor bevruchting.

De luteale fase begint op het moment vanaf de eisprong tot aan de menstruatie. Bij de eisprong springt de eicel uit zijn follikel. Een follikel is een blaasje waarin de eicel kan worden gerijpt. Na de eisprong verandert de lege follikel in het gele lichaam. Het restant van de follikel wordt corpus luteum of gele lichaam genoemd. Het gele lichaam produceert progesteron, dat het baarmoederslijmvlies (endometrium) verder voorbereidt op de innesteling van een bevruchte eicel.